Trong những năm gần đây, khái niệm start up xuất hiện rất nhiều và mọi người dường như đã quá quen thuộc với khái niệm này. Tuy nhiên, Start – up và khởi nghiệp/ lập nghiệp lại là 2 khái niệm “same same but different”.
Để chia sẻ thông tin khái niệm này, mình xin trích dẫn nội dung trong luận văn thạc sỹ quản trị truyền thông được thực hiện vào năm 2021 của mình tại Học viện báo chí và tuyên truyền.
Trước tiên, cần phải hiểu rõ và phân biệt được hai khái niệm “khởi nghiệp sáng tạo (Start-up)” và “khởi nghiệp”. Theo quy định trong bản dự thảo Luật hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và được Chính phủ trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 2 Quốc Hội khóa 14, nhiều khái niệm chưa từng xuất hiện trong luật bắt đầu được “luật hóa”. Bản dự thảo đang được đăng tải để lấy ý kiến công khai tại cổng thông tin về dự thảo các văn bản luật của Quốc hội theo dự thảo này, cụ thể:
Bảng 1.1. Phân biệt doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp Start-up
| KHỞI NGHIỆP | START-UP |
| Về khái niệm khởi nghiệp, dự thảo này quy định: Khởi nghiệp là quá trình thực hiện ý tưởng kinh doanh, bao gồm quá trình thành lập và vận hành doanh nghiệp trong vòng 05 năm kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu, chưa niêm yết trên thị trường chứng khoán | Khái niệm Start-up lại được định nghĩa trong dự thảo này là “khởi nghiệp sáng tạo” mà không phải đơn thuần là khởi nghiệp. Tại khoản 9 điều 3 Dự thảo nêu: Khởi nghiệp sáng tạo (Start-up) là quá trình khởi nghiệp dựa trên việc tạo ra ứng dụng kết quả nghiên cứu, giải pháp kỹ thuật, công nghệ, giải pháp quản lý để nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm, hàng hóa và có khả năng tăng trưởng nhanh. |
Như vậy, để được xem là một Start-up cần phải đáp ứng các điều kiện sau:
Một là, quá trình khởi nghiệp dựa trên việc tạo ra hoặc ứng dụng kết quả nghiên cứu, giải pháp kỹ thuật, công nghệ, giải pháp quản lý.
Hai là, mục đích của các kết quả nghiên cứu, giải pháp kỹ thuật, công nghệ, giải pháp quản lý là nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm.
Ba là, có khả năng tăng trưởng nhanh.
Trong thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt như hiện nay, các công ty khởi nghiệp đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Các doanh nhân trẻ sẵn sàng chấp nhận rủi ro với những ý tưởng đột phá và sự sáng tạo, tạo ra công việc kinh doanh hoàn toàn mới hỗ trợ giảm thiểu tỉ lệ thất nghiệp cho quốc gia.
Tuy nhiên, với một tuổi đời còn trẻ, không có gì đảm bảo cho sự thành công bền vững của các doanh nghiệp trẻ. Các công ty phải luôn tìm kiếm nguồn tài chính để các dự án của họ trở nên có thể mở rộng và sinh lời. Vì thị trường cho các công ty khởi nghiệp có đặc điểm là không chắc chắn và cũng bởi vì họ là những doanh nghiệp hoàn toàn mới, có lịch sử hoạt động chưa đủ lâu dài và ổn định, khiến họ trở thành những doanh nghiệp có nguy cơ phá sản cao trong những năm đầu tiên hoạt động. Thách thức lớn của các doanh nghiệp Start-up đó là phải luôn duy trì sự sáng tạo không chỉ trong đổi mới sản phẩm hoặc dịch vụ, mà còn trong cơ chế quản lý của công ty. Từ đó, các chức năng kinh doanh khác cũng đóng vai trò quan trọng như việc phát triển các sản phẩm hoặc công nghệ mới. Một công ty khởi nghiệp không nên chỉ tập trung vào sản phẩm mà phải chú trọng đến thị trường, đối thủ cạnh tranh, người tiêu dùng, nhà cung cấp để được xác định những cơ hội thực sự để đổi mới và phát triển nhanh chóng bắt kịp thị trường. Để làm được điều này, một tầm nhìn chiến lược dài hạn với các mục tiêu cụ thể được vạch ra là cực kỳ quan trọng để các doanh nhân trẻ có một công cụ định hướng phát triển doanh nghiệp trên thị trường
Từ các quan điểm trên, ta có thể thấy được doanh nghiệp Start-up là một loại hình doanh nghiệp có thể dưới dạng một công ty, một hiệp hội hay thậm chí một tổ chức tạm thời được thiết lập để mưu tìm một mô hình kinh doanh ăn khách và linh hoạt. Những Start-up này là doanh nghiệp mới thành lập, ở pha “đang phát triển” và đang nghiên cứu thị trường. Ngược lại, một công ty lớn là một tổ chức đã tồn tại lâu dài và đáp ứng tốt thị trường, nó đã được thiết kế để vận hành một mô hình kinh doanh đã được xác định rõ, được công nhận hoàn toàn, đã vượt qua thử thách, đã được thẩm tra chứng minh tính ổn định, rõ ràng, không tham vọng, luôn ăn khách và linh hoạt.
Khởi nghiệp sáng tạo (Start-up) là một khái niệm khá mới ở Việt Nam. Các chính sách hỗ trợ gần đây của Chính phủ tập trung chủ yếu vào khuyến khích hình thức khởi nghiệp này. Khởi nghiệp sáng tạo (Start-up) là một tổ chức mang tính tạm thời được dùng để tìm kiếm một mô hình kinh doanh lặp lại được và mở rộng ra được – Steve Blank – giảng viên Đại học Stanford chia sẻ.
Một đặc điểm chung được cho là dấu hiệu của một start up thành công đó là khi nhìn vào biểu đồ các chỉ số mục tiêu/ chỉ số kinh doanh của start-up, các chỉ số này sẽ luôn là biểu đồ hình tam giác với chỉ số tăng trưởng theo chiều dốc lên thẳng trong thời gian ngắn (như hình ví dụ đính kèm). Điều này cho thấy sự phù hợp của sản phẩm và sự đón nhận của thị trường.
Luận văn thạc sỹ: Quản trị hoạt động truyền thông của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo (Start-up) tại Việt Nam – AJC – 2021